Σχολικές διακοπές: Ξεκούραση ή ευκαιρία για να καλύψουμε τα κενά στην μελέτη των παιδιών;
2016-12-22 15:26
Γράφει ο Θεόδωρος Μπαρής, Προϊστάμενος Επιστημονικής Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Π.Ε. Δυτικής Ελλάδας
Σε λίγες μέρες κλείνουν τα σχολεία για τις διακοπές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Για δυο εβδομάδες, τα παιδιά μας θα μπορούν να ξεφύγουν από τις υποχρεώσεις του σχολείου, να ξεκουραστούν, να βρεθούν με τους φίλους τους, να παίξουν, να περάσουν χρόνο με τους γονείς και τους συγγενείς τους, να κάνουν βόλτες και εκδρομές, να δουν θέατρο, να πάνε σινεμά, να κάνουν ότι αγαπούν, να μην κάνουν τίποτα…
Σε όλες τις περιόδους των σχολικών διακοπών είτε αυτές είναι οι πιο σύντομες των Χριστουγέννων και του Πάσχα, είτε οι μεγαλύτερες σε διάρκεια διακοπές του καλοκαιριού, ένα από τα βασικά άγχη που αντιμετωπίζουμε όλοι ως γονείς είναι πώς θα διαχειριστούμε την επαφή των παιδιών μας με το διάβασμα. Θα αφήσουμε τα παιδιά απολύτως ελεύθερα χωρίς καμία επαφή με το σχολικό βιβλίο ή θα προσπαθήσουμε εξαρχής να εντάξουμε το διάβασμα στην καθημερινότητα των διακοπών;
Πριν βιαστούμε να πάρουμε αποφάσεις ας δούμε μια μελέτη περίπτωση μαθήτριας Δ΄ τάξης του Δημοτικού Σχολείου:
«Είναι Δευτέρα πρωί! Το ξυπνητήρι χτυπά στις 06.30 όπου μια αγουροξυπνημένη μητέρα ξυπνά την κόρη της. Πρέπει να ετοιμαστεί έτσι ώστε στις 07.15 να βρίσκεται στην είσοδο του σχολείου να την παραδώσει στο τμήμα πρόωρης υποδοχής, γιατί στη συνέχεια, ασθμαίνοντας κι αυτή, στις 7.30 πρέπει να χτυπήσει κάρτα στην υπηρεσία που εργάζεται. Η μικρή παραμένει και μετά τη λήξη του πρωινού υποχρεωτικού ωραρίου, στο ολοήμερο τμήμα μέχρι τις 16.00. Αφού την παραλάβει ο αγχωμένος πατέρας θα πρέπει να τρέξει, γιατί στις 17.00 ξεκινά το φροντιστήριο στα Αγγλικά και στις 18.30 έχει μπαλέτο μέχρι στις 20.00. Στη συνέχεια επιστρέφει στο σπίτι και πρέπει να προετοιμαστεί για τα μαθήματα της επόμενης ημέρας. Γύρω στις 10.00 επιτέλους τελειώνει και με αυτήν την υποχρέωση! Οι γονείς της προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί της! Δεν θέλει να μιλήσει με κανέναν! Θέλει να ηρεμήσει! Θέλει να παίξει! Αλλά με ποιους και πότε; Είναι εξουθενωμένη! Και είναι μόνο Δευτέρα… Και είναι μόνο 10 χρονών… Τις άλλες ημέρες έχει κιθάρα, σκάκι, κολυμβητήριο και από την επόμενη χρονιά θα μπουν και τα γαλλικά…».
Σε αυτό το σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, και παρ’ όλη την κρίση, τα σημερινά παιδιά καλούνται όχι μόνο να φορτώνονται με δραστηριότητες αλλά και να αριστεύουν σε αυτές. Η υπερβολική εξάντλησή τους μπορεί να έχει κι άλλες συνέπειες τις οποίες για να τις αντιληφθούμε επιβάλλεται να είμαστε σε εγρήγορση και να λάβουμε γρήγορα τα μέτρα μας γιατί κινδυνεύουμε με συνέπειες τις οποίες αργότερα δεν θα μπορούμε να διαχειριστούμε.
Ενδεικτικά, ορισμένα συμπτώματα που μπορούμε να παρατηρήσουμε ως αποτέλεσμα της εξάντλησης είναι: αδιαφορία, ατονία, χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο, απότομες μεταπτώσεις στη διάθεσή του/της. Είναι βέβαιο ότι ως γονείς επιθυμούμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Το να υπερφορτώνουμε όμως τα παιδιά με δραστηριότητες και την απαίτηση να αριστεύουν σε αυτές μπορεί να τα οδηγήσει σε κατάσταση τρομερής εξάντλησης, πίεσης και άγχους.
Κατά συνέπεια, οι διακοπές είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να «οργανωθεί ένα πρόγραμμα» από κοινού με το παιδί, όπου θα δίνονται ευκαιρίες: για ουσιαστική επικοινωνία και επαφή με τα παιδιά μας, ουσιαστικής ξεκούρασης γι’ αυτά αλλά και χρόνος για την κάλυψη κάποιων μικρών κενών που μπορεί να έχουν προκύψει στο σχολείο.
Μερικές βασικές αρχές που πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη μας και δεν αποτελούν έτοιμες λύσεις αλλά μπορούν να μας βοηθήσουν να οργανώσουμε με τον πιο εποικοδομητικό τρόπο τον χρόνο των παιδιών είναι οι εξής:
Τα παιδιά έχουν απόλυτη ανάγκη να ξεκουραστούν και να χαλαρώσουν.
Σεβόμαστε τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών.
Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να απολαύσουν την ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων.
Σεβόμαστε την προσωπικότητα του κάθε παιδιού.
Συμβουλευόμαστε τους εκπαιδευτικούς των παιδιών μας για τα κενά που πιθανόν αντιμετωπίζουν στη σχολική ύλη.
Προετοιμάζουμε σταδιακά τις τελευταίες μέρες των διακοπών τα παιδιά για επανένταξή τους στο πρόγραμμα του σχολείου.
Συνοψίζοντας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η συμμετοχή του ίδιου του παιδιού στο σχεδιασμό του προγράμματος που θα ακολουθήσουμε στις διακοπές κρίνεται απαραίτητη, καθώς θα πρέπει να συζητήσουμε αναλυτικά μαζί του και να αποφασίσουμε για το ποια θα πρέπει να είναι, μεταξύ άλλων, και η θέση του διαβάσματος.
Σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό που προέχει είναι τα παιδιά μας να ξεκουραστούν και να απολαύσουν την περίοδο των διακοπών τους.